Alışverişte Dikkat Edilmesi Gerekenler / Buhari
Alış-Veriş Bölümü
وَقَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ : { وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا } : وَقَوْلُهُ : { إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ } :
… Allah, alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır… (Bakara 2/275)
… Yalnız, aranızda hemen alıp verdiğiniz peşin ticaret olursa… (Bakara 2/282)
بَاب مَا جَاءَ فِي قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى : { فَإِذَا قُضِيَتْ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنْ اللَّهْوِ وَمِنْ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ } وَقَوْلِهِ : { لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ }
Yüce Allah’ın Şu Ayetleri
Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman, hemen Allah’ın zikrine koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca artık yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan nasibinizi arayın. Allah’ı çok zikredin ki kurtuluşa eresiniz. (Durum böyle iken) onlar bir ticaret veya bir oyun eğlence gördükleri zaman hemen dağılıp ona koştular ve seni ayakta bıraktılar. De ki: “Allah’ın yanında bulunan, eğlence ve ticaretten daha hayırlıdır. Allah, rızık verenlerin en hayırlısıdır.” (Cuma 62/9-11)
Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka… (Nisa 4/29)
1 – حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا حُمَيْدٌ عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ : قَدِمَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ الْمَدِينَةَ فَآخَى النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَيْنَهُ وَبَيْنَ سَعْدِ بْنِ الرَّبِيعِ الْأَنْصَارِيِّ وَكَانَ سَعْدٌ ذَا غِنًى فَقَالَ لِعَبْدِ الرَّحْمَنِ أُقَاسِمُكَ مَالِي نِصْفَيْنِ وَأُزَوِّجُكَ قَالَ بَارَكَ اللَّهُ لَكَ فِي أَهْلِكَ وَمَالِكَ دُلُّونِي عَلَى السُّوقِ فَمَا رَجَعَ حَتَّى اسْتَفْضَلَ أَقِطًا وَسَمْنًا فَأَتَى بِهِ أَهْلَ مَنْزِلِهِ فَمَكَثْنَا يَسِيرًا أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ فَجَاءَ وَعَلَيْهِ وَضَرٌ مِنْ صُفْرَةٍ فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَهْيَمْ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ تَزَوَّجْتُ امْرَأَةً مِنْ الْأَنْصَارِ قَالَ مَا سُقْتَ إِلَيْهَا قَالَ نَوَاةً مِنْ ذَهَبٍ أَوْ وَزْنَ نَوَاةٍ مِنْ ذَهَبٍ قَالَ أَوْلِمْ وَلَوْ بِشَاةٍ
Abdurrahmân b. Avf (r.a.) şöyle demiştir: Medine’ye geldiğimiz zaman Resûlullah (s.a.) benimle Sa`d İbnu’r-Rabî’i kardeş yaptı. Sa`d zengin biriydi. Abdurrahman’a şöyle dedi: Malı¬mın yarısını sana ayırıyorum ve seni evlendireceğim. Bu teklif üzerine Abdurrahman: Allah aileni de malını da sana mübarek kılsın. Sen bana çarşının yolunu göster. Akabinde çarşıya gidip bir miktar keş ve yağ kazancıyla döndü ve bu kârı ev halkına getirdi. Az bir zaman ya da Allah’ın dilediği kadar geçti ki, Abdurrahman, sarı renkte kokulu bir elbiseyle geldi. Peygamber (s.a.): “Bu halin nedir?” dedi. Abdurrahman: Ya Resûlallah, Ensar’dan bir kadınla evlendim, dedi. Resûlullah: “Ne kadar mehir verdin?” diye sordu. Abdurrahman: Altından bir çekirdek veya bir çekirdek ağırlığı (beş dir¬hem) altın, dedi. Bunun üzerine Peygamber: “Bir koyunla olsun düğün yemeği yap” buyurdu. (Buhârî, Büyû’, 1, hadis: 2049)
Ravi Tanıtımı
1. Ahmed b. Yunus (ö. 227)
Ahmed b. Abdullah b. Yunus b. Abdullah b. Kays et-Temîmî el-Yerbû`î, Ebu Abdullah el-Kûfî. Hicrî 227 yılının Rebiu’l-ahir ayında Kûfe’de vefat etmiştir.
2. Züheyr (ö. 173, 174)
Züheyr b. Muaviye b. Hudeyc, Ebu Hayseme el-Kûfî.
3. Humeyd (ö. 142 veya 143)
Humeyd b. Ebi Humeyd et-Tavîl, Ebu Ubeyde el-Huzâ`î mevlahum, el-Basrî.
4. Enes (ö. 91)
Enes b. Mâlik en-Nadr b. Damdam, Ebu Hamza el-Ensârî el-Hazrecî.
بَاب مَنْ لَمْ يَرَ الْوَسَاوِسَ وَنَحْوَهَا مِنْ الشُّبُهَاتِ
Vesveseleri ve Benzerlerini Şüpheli Şeylerden Görmeyen Kimse
2 – حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ الْمِقْدَامِ الْعِجْلِيُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الطُّفَاوِيُّ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أَنَّ قَوْمًا قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ قَوْمًا يَأْتُونَنَا بِاللَّحْمِ لَا نَدْرِي أَذَكَرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ أَمْ لَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ سَمُّوا اللَّهَ عَلَيْهِ وَكُلُوهُ
Âişe’den (r.anha) rivayet edildiğine göre bir topluluk: Ya Resûlallah! Bir kavim bize et getiriyor. Onların bu hay¬vanları keserken Besmele çekip çekmediklerini bi¬lemiyoruz? dediler. Resûlullah (s.a.) şöyle buyurdu: “Bismillah deyin ve onu yiyin”. (Buhârî, Büyû`, 5, hadis: 2057)
Ravi Tanıtımı
1. Ahmed b. el-Mikdâm el-İclî (ö. 253)
Ahmed b. el-Mikdâm b. Süleyman b. el-Eş`as b. Eslem el-İclî, Ebu’l-Eş`as el-Basrî.
2. Muhammed b. Abdurrahman et-Tufâvî (ö. 187)
Muhammed b. Abdurrahman et-Tufâvî, Ebu’l-Münzir el-Basrî.
3. Hişâm b. Urve (ö. 145)
Hişâm b. Urve b. Zübeyr b. Avvâm el-Esedî el-Kureşî, Ebu’l-Munzir.
4. Babası (ö. 92)
Urve b. Zübeyr b. Avvam, Ebu Abdullah el-Medenî.
5. Âişe (ö. 57)
Âişe bint Ebi Bekr es-Sıddîk.
بَاب مَنْ لَمْ يُبَالِ مِنْ حَيْثُ كَسَبَ الْمَالَ
Malı Nereden Kazandığına Aldırmayan Kimse
3 – حَدَّثَنَا آدَمُ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ حَدَّثَنَا سَعِيدٌ الْمَقْبُرِيُّ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لَا يُبَالِي الْمَرْءُ مَا أَخَذَ مِنْهُ أَمِنَ الْحَلَالِ أَمْ مِنْ الْحَرَامِ
Ebu Hüreyre’den (r.a.) rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.) şöyle buyurdu: “Öyle bir zaman gelecek ki, kişi ele geçir¬diği malı helalden mi, haramdan mı kazandığına aldırmayacak”. (Buhârî, Büyû`, 7, hadis: 2059)
Ravi Tanıtımı
1. Âdem (ö. 220, 221)
Adem b. Ebi İyâs Abdurrahman b. Muhammed, Ebu’l-Hasen el-Askalânî.
2. İbn Ebi Zi’b (ö. 158, 159)
Muhammed b. Abdurrahman b. Muğîre b. el-Hâris b. Ebi Zi’b el-Kureşî el-Âmirî el-Medenî.
3. Saîd el-Makbûrî (ö. 123, 125)
Saîd b. Ebi Saîd Keysân el-Makbûrî, Ebu Saîd el-Medenî.
4. Ebu Hüreyre (ö. 57, 58, 59)
Abdurrahman b. Sahr b. Âmir b. Zi’ş-Şerrî b. Tarîf b. Attâb ed-Devsî.
بَاب كَسْبِ الرَّجُلِ وَعَمَلِهِ بِيَدِهِ
Kişinin Kazancı ve El Emeği
4 – حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى أَخْبَرَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ عَنْ ثَوْرٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ مَعْدَانَ عَنْ الْمِقْدَامِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ
عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ مَا أَكَلَ أَحَدٌ طَعَامًا قَطُّ خَيْرًا مِنْ أَنْ يَأْكُلَ مِنْ عَمَلِ يَدِهِ وَإِنَّ نَبِيَّ اللَّهِ دَاوُدَ عَلَيْهِ السَّلَام كَانَ يَأْكُلُ مِنْ عَمَلِ يَدِهِ
el-Mıkdâm’dan (r.a.) rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.) şöyle buyurdu: “Hiç¬bir kimse elinin emeğinden daha hayırlı bir şey yememiştir. Allah’ın Peygamberi Davud da (a.s.) ken¬di elinin emeğinden yerdi”. (Buhârî, Büyû`, 15, hadis: 2072)
Ravi Tanıtımı
1. İbrahim b. Musa (ö. 225)
İbrahim b. Musa b. Yezîd b. Zâzân et-Temîmî, Ebu İshak er-Râzî.
2. İsa b. Yunus (ö. 187)
İsa b. Yunus b. Amr b. Abdullah es-Sebi`î, Ebu Amr ya da Ebu Muhammed el-Kûfî.
3. Sevr (ö. 153)
Sevr b. Yezîd b. Ziyâd el-Kelâ`î, Ebu Halid eş-Şâmî.
4. Halid b. Ma`dân (ö. 103)
Halid b. Ma`dân b. Ebi Kerb el-Kelâ`î, Ebu Abdullah eş-Şâmî.
5. el-Mikdâm (ö. 87)
el-Mikdâm b. Ma`dîkerib b. Amr b. Yezîd el-Kindî, Ebu Kerîme ya da Ebu Yahya eş-Şâmî. Sahabî’dir.
بَاب مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِرًا
Zor Durumdaki Borçluya Mühlet Veren Kimse
5 – حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ حَدَّثَنَا الزُّبَيْدِيُّ عَنْ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ كَانَ تَاجِرٌ يُدَايِنُ النَّاسَ فَإِذَا رَأَى مُعْسِرًا قَالَ لِفِتْيَانِهِ تَجَاوَزُوا عَنْهُ لَعَلَّ اللَّهَ أَنْ يَتَجَاوَزَ عَنَّا فَتَجَاوَزَ اللَّهُ عَنْهُ
Ebu Hüreyre’den (r.a.) rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.) şöyle buyurdu: “Bir tüccar vardı. İnsanlara borç verirdi. Borçlu zor durumdaysa görevlilerine: Buna mühlet verin. Umulur ki, Al¬lah da bize müsamaha gösterir, derdi. Bu huyundan dolayı Allah onu affetti”. (Buhârî, Büyû`, 18, hadis: 2078)
Ravi Tanıtımı
1. Hişâm b. Ammâr (ö. 245)
Hişâm b. Ammâr b. Nasîr b. Meysere b. Ebân es-Sülemî, Ebu’l-Velîd ed-Dimeşkî.
2. Yahya b. Hamza (ö. 183)
Yahya b. Hamza b. Vâkid el-Hadramî, Ebu Abdurrahman ed-Dimeşkî.
3. ez-Zübeydiy (ö. 146)
Muhammed b. Velîd b. Âmir ez-Zebîdî, Ebu’l-Hüzeyl el-Hımsî
4. ez-Zührî (ö. 124)
Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihâb b. Abdullah b. Hâris b. Zühre el-Kureşî ez-Zührî, Ebubekir el-Medenî.
5. Ubeydullah b. Abdullah (ö. 94)
Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe b. Mesud el-Hüzelî, Ebu Abdullah el-Medenî.
6. Ebu Hüreyre (ö. 57, 58, 59)
Abdurrahman b. Sahr b. Âmir b. Zi’ş-Şerrî b. Tarîf b. Attâb ed-Devsî.
بَاب مَا يَمْحَقُ الْكَذِبُ وَالْكِتْمَانُ فِي الْبَيْعِ
Alışverişte Yalan Söylemenin Ve Kusuru Gizlemek Bereketi Giderir
6 – حَدَّثَنَا بَدَلُ بْنُ الْمُحَبَّرِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْخَلِيلِ يُحَدِّثُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَارِثِ عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ الْبَيِّعَانِ بِالْخِيَارِ مَا لَمْ يَتَفَرَّقَا أَوْ قَالَ حَتَّى يَتَفَرَّقَا فَإِنْ صَدَقَا وَبَيَّنَا بُورِكَ لَهُمَا فِي بَيْعِهِمَا وَإِنْ كَتَمَا وَكَذَبَا مُحِقَتْ بَرَكَةُ بَيْعِهِمَا
Hakîm b. Hizâm’dan (r.a.) rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.) şöyle buyurdu: “Satıcı ile alıcı bir-birlerinden ayrılmadıkları müddetçe (veya ayrılıncaya kadar, dedi) serbesttirler. Bunlar doğru söyler ve mala ait hususları açıkça anlatırlarsa, alış¬verişlerinde bereket olur. Eğer malın ayıbını gizler ve yalan söylerlerse, alışverişlerinin be¬reketi gider”. (Buhârî, Büyû`, 22, hadis: 2082)
Ravi Tanıtımı
1. Bedel b. el-Muhabber (ö. 215)
Bedel b. el-Muhabber b. Münebbih et-Temîmî, Ebu’l-Münîr el-Basrî.
2. Şu`be (ö. 160)
Şu`be b. el-Haccâc b. el-Verd el-Atekî el-Ezdî.
3. Katâde (ö. 117)
Katâde b. Diâme b. Katâde b. Aziz b. Amr b. Rebia, Ebu’l-Hattâb es-Sedûsî el-Basrî.
4. Ebu’l-Halil (ö. ?)
Salih b. Ebi Meryem ed-Duba`î, Ebu’l-Halil el-Basrî.
5. Abdullah b. el-Hâris (ö. 84)
Abdullah b. el-Hâris b. Nevfel b. el-Hâris b. Abdulmuttalib el-Hâşimî, Ebu Muhammed el-Medenî.
6. Hakîm b. Hizâm (ö. 54)
Hakîm b. Hizâm b. Huveylid b. Esed el-Esedî, Ebu Halid el-Kureşî. Hz. Hatice validemiz bu zatın halasıdır. Sahabî’dir.
بَاب التِّجَارَةِ فِيمَا يُكْرَهُ لُبْسُهُ لِلرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ
Erkekler Ve Kadınlar İçin Giyilmesi Mekruh Olan Şeylerin Ticareti
7 – حَدَّثَنَا آدَمُ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ حَفْصٍ عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ : أَرْسَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِحُلَّةِ حَرِيرٍ أَوْ سِيَرَاءَ فَرَآهَا عَلَيْهِ فَقَالَ إِنِّي لَمْ أُرْسِلْ بِهَا إِلَيْكَ لِتَلْبَسَهَا إِنَّمَا يَلْبَسُهَا مَنْ لَا خَلَاقَ لَهُ إِنَّمَا بَعَثْتُ إِلَيْكَ لِتَسْتَمْتِعَ بِهَا يَعْنِي تَبِيعَهَا
Abdullah b. Ömer (r.a.) şöyle demiştir: Pey¬gamber (s.a.) Ömer’e (r.a.) ipek veya sarı çizgili bir elbise gönderdi. Peygamber bu elbiseyi Ömer’in üzerinde görünce şöyel buyurdu: “Ben bunu sana giymen için göndermedim. İpekli elbiseyi ancak ahirette nasibi olmayan erkek giyer. Ben bunu sana faydalanasın diye yani satman için gönderdim”. (Buhârî, Büyû`, 40, hadis: 2104)
Ravi Tanıtımı
1. Âdem (ö. 220, 221)
Âdem b. Ebi İyâs Abdurrahman b. Muhammed, Ebu’l-Hasen el-Askalânî.
2. Şu`be (ö. 160)
Şu`be b. el-Haccâc b. el-Verd el-Atekî el-Ezdî.
3. Ebu Bekr b. Hafs (ö. ?)
Abdullah b. Hafs b. Ömer b. Sa`d b. Ebi Vakkâs ez-Zührî, Ebu Bekr el-Kureşî.
4. Sâlim b. Abdullah (ö. 106)
Sâlim b. Abdullah b. Ömer b. el-Hattâb el-Adevî, Ebu Ömer veya Ebu Abdullah ya da Ebu Ubeydullah el-Medenî.
5. Babası (ö. 72, 73, 74)
Abdullah b. Ömer b. el-Hattâb el-Kureşî el-Adevî, Ebu Abdurrahman.
(1065)
