Bedenin Özel Merkezi Beyin
Siret-i İnsan derslerimizin bu haftaki konusu beyin idi. Muhammed Emin Yıldırım hocamız, “Bedenin Özel Merkezi Beyin” serlevhasının altında, beynin değeri, önemi ve bu büyük nimetin ne kadar kullanılabildiği üzerinde durdu. Özellikle bugün İslam Dünyası’nın neden beyinlerini istenilen düzeyde kullanmadıkları meselesinde hocamızın söyledikleri gerçekten çok önemli idi.
Dersten Cümleler
“İnsan gerçekten mucize bir varlık ve Allah’ın yarattığı çok orijinal bir eser…”
İnsan varlık âlemi içerisinde diğer bütün canlılar gibi et ve kemikten, hücrelerden, protein ve diğer organik bileşiklerden meydan gelmiştir. Bedenimizin yapısı, bedenimizi oluşturan sistem ve organlar, hücrelerimizin bileşimleri, her şey diğer canlılarla ortaktır.
Dünya üzerinde yaşayan tanımlayabildiğimiz 2 milyonu aşkın canlı türünden şu an bahsediliyor.
Büyüklenecek bir yanımız yok, ama şükredecek çok yanımız var. Güneş bizim etrafımızda dönmüyor, dünya dönüyor, dünya güneş etrafında dönüyor, bizde içinde bulunduğumuz dünya ile dönüyoruz.
İnsanı insan kılan en önemli mesele insanın bazı şeylerin farkında olmasıdır.
Nedir bu farkındalıklar?
1. İnanç farkındalığı
2. Ölüm farkındalığı
3. Zaman farkındalığı
4. Gelecek farkındalığı
5. Ahlak farkındalığı
6. İrade farkındalığı
7. Mizah farkındalığı
8. Sanat farkındalığı
9. Bilgi farkındalığı
10. Aşk farkındalığı
Bu farkındalıklarını gerçekleştirebilmesi için insanın akleden bir kalbe, hisseden bir bedene, yeterli oranda bir zekâya, belli alanlarda bazı yeteneklere ihtiyaç vardır.
Beyin ile alakalı bazı kavramlar: Akıl ve Kalp, Hisler ve Duygular, Zekâ, Yetenek, Duyular, Zihin, Şuur, Bilinç, İdrak, Algı, Hafıza, Hayal, Rüya, Sezgi, Uyku…
Kur’an ve Hadisler organ olarak beyinden bahsetmezken, beyinin işlevi olan düşünmek, akletmek, idrak etmek, şuurlu veya şuursuz davranmak, akleden veya akletmeyen kalplerin sahibi olmak gibi eylemlere dikkat çeker.
“Dua, ibadetin beynidir.”
فؤاد / Fuad: İdrak mahali
صدر / Sadr: Kalbin mahali
لب / Lüb: Tefekkür mahali
نُّهَى / Nühâ: İrdeleme mahali
رُوعٌ / Rû: Korkunun mahali
Fuad’ın işlevi ile alakalı Kur’an’ın verdiği bilgiler:
– Sorumluluk Üstlenmesi (İsra 17/36)
– Tasdik Etmesi (Necm 53/11)
– Hasret Çekmesi (Kasas 28/11)
– Bilgi ile Beslenmesi (Hûd 11/120)
– Bir Şeylere Meyletmesi/İlgi Duyması (İbrahim 14/37)
– Sürekli Hareket Halinde Olması (En’âm 6/110)
“Beyin, göklerden daha engindir.”
Bu cümle öylesine kurulmuş bir cümle değildir, beyin içindeki nöron ağındaki bağlantıların sayısı yaklaşık bir katrilyon civarındadır. Bu sayı galaksimizdeki yıldızların sayısından bile fazladır.
“Kadınlara hayırhah olun, zira kadın bir eyeği kemiğinden yaratılmıştır. Eyeği kemiğinin en eğri yeri yukarı kısmıdır. Onu doğrultmaya kalkarsan kırarsın. Kendi hâline bırakırsan eğri halde kalır. Öyleyse kadınlara hayırhah olun.” [Buharî, Nikâh, 79, Enbiya, 1; Müslim, Radâ, 65; Tirmizî, Talâk, 12]
Beyin nasıl bir organdır?
1. Beyin, doğduğumuzda ne yapacağını bilmeyen tek organımızdır.
2. Beyin, kendi kendini anlamaya çalışan tek organımızdır.
3. Beyin, kendisinin “anlaşılmaz” olabileceğini kavrayabilen tek organımızdır.
4. Beyin, küçücük boyutlarına rağmen sonsuzluklarla uğraşabilen tek organımızdır.
5. Beyin, “somut” yapısına rağmen “soyut” konular üzerinde ve “soyut boyutlarda” çalışabilen tek organımızdır.
6. Beyin, kendisine isim verebilen tek organımızdır.
7. Beyin, başkalarındaki benzerleriyle iletişim kurup onları etkileyebilen ve onlardan etkilenebilen tek organımızdır.
8. Beyin, hiçbir şey yapmadan, sadece “düşünceyle” yapısını değiştirebilen tek organımızdır.
9. Beyin “siniri” olmayan tek organdır.
10. Beyin, kendi ağrısını hissedemezken, hem vücudun her yanını hissedebilen hem de başka canlıların dertleriyle dertlenebilen tek organımızdır.
11. Beyin, sevebilen, üzülebilen, hayal edebilen tek organımızdır.
12. Beyin, nedensiz işler yapabilen tek organımızdır.
13. Beyin, güdülerine ve biyolojik gereksinimlerine aykırı davranmayı seçebilen tek organımızdır.
14. Beyin, bazı işlerini daha hızlı yapsın diye alet ve teknoloji üretebilen tek organımızdır.
15. Beyin, kapasitesini hiç kullanmadan da yaşamamıza imkân veren tek organımızdır.
Beyne dört farklı yaklaşım:
1. Beynini yiyenler
2. Beynini sınırlayanlar
3. Beynini gereksizce meşgul edenler
4. Beyninin sınırlarını zorlayanlar
Neler yapılmalı?
1. Kabiliyetlerimizi keşfetmeli veya keşfettirmeli
2. İşimizi sevmeli veya sevecek yolları iyice tespit etmeli
3. Heyecanlarımızı diri tutmalı veya tutacak vesileler bulmalı
4. Hedefler belirlemeli veya belirlenmiş hedeflere ortak olunmalı
5. Hiralar edinmeli veya bazen gönül dünyalarına çekilmeli
6. Şüpheler izale edilmeli veya güven duygusunu tam anlamı ile tesis etmeli
7. Tecrübenin önemine inanmalı veya geçmiş birikimlerden istifade yolları bulmalı
8. Olan ile yetinmemeli veya bizi geliştirecek yeni imkânlar üretmeli
9. Yapılan işi rutin hale dönüştürmemeli veya monotonluktan kurtarmalı
10. Moral bozan insanlarla mesafeyi iyi ayarlamalı veya bize umut verecek insanlarla zaman geçirmeli
İnsanlığın Aynaları… “Her Konuşana Cevap mı Verelim?”
“Onun kalbi de kör, gözü de, böyle adamlarla konuşmaya değer mi? Yürüyün işinize!”
(3111)