Borç Ahlakı / Buhari

Borç İsteme Bölümü

بَاب مَنْ اشْتَرَى بِالدَّيْنِ وَلَيْسَ عِنْدَهُ ثَمَنُهُ أَوْ لَيْسَ بِحَضْرَتِهِ

Parası Yokken Veya Parası Var Ama Yanında Bulunmadan Borçla Bir Mal Satın Almak

1 – حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ هو البِيكَنديُّ أَخْبَرَنَا جَرِيرٌ عَنْ الْمُغِيرَةِ عَنْ الشَّعْبِيِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ
غَزَوْتُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ كَيْفَ تَرَى بَعِيرَكَ أَتَبِيعُنِيهِ قُلْتُ نَعَمْ فَبِعْتُهُ إِيَّاهُ فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِينَةَ غَدَوْتُ إِلَيْهِ بِالْبَعِيرِ فَأَعْطَانِي ثَمَنَهُ

Câbir b. Abdillah (r.a.) şöyle demiştir: Ben Peygamber (s.a.) ile beraber bir savaşa katıldım. (Dönüşte) Peygamber bana: “Ne dersin; deveni bana satar mı¬sın?” dedi. Ben de: Evet satarım, dedim ve deveyi Peygamber’e sattım. Peygamber (s.a.) Medine’ye gelince deveyi kendisine ge¬tirdim. Bana devenin bedelini verdi. (Buhârî, İstikrâd, 1, hadis: 2385)
Ravi Tanıtımı

1. Muhammed b. Yusuf (ö. ?)
Muhammed b. Yusuf el-Beykendî, Ebu Ahmed el-Buhârî.

2. Cerîr (ö. 188)
Cerîr b. Abdulhamid b. Cerîr b. Kurd b. Hilâl ed-Dabbî, Ebu Abdullah er-Râzî.

3. el-Muğîre (ö. 136)
el-Muğire b. Miksem ed-Dabbî mevlahum, Ebu Hişâm el-Kûfî.

4. eş-Şa`bî (ö. 103, 104, 105, 106 veya 107)
Âmir b. Şerâhîl b. Abd eş-Şa`bî el-Himyerî, Ebu Amr el-Kûfî.

5. Câbir b. Abdullah (ö. 73, 77)
Câbir b. Abdillah b. Amr b. Harâm b. Ka`b el-Ensârî es-Sülemî, Ebu Abdullah veya Ebu Abdurrahman ya da Ebu Muhammed el-Medenî.

2 – حَدَّثَنَا مُعَلَّى بْنُ أَسَدٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ قَالَ تَذَاكَرْنَا عِنْدَ إِبْرَاهِيمَ الرَّهْنَ فِي السَّلَمِ فَقَالَ حَدَّثَنِي الْأَسْوَدُ عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اشْتَرَى طَعَامًا مِنْ يَهُودِيٍّ إِلَى أَجَلٍ وَرَهَنَهُ دِرْعًا مِنْ حَدِيدٍ

Âişe’den (r.anha) anlatıyor: Peygamber (s.a.) bir Yahudi’den bir miktar buğday satın aldı ve demir bir zırhı ona rehin bıraktı. (Buhârî, İstikrâd, 1, hadis: 2386)
Ravi Tanıtımı

1. Mualla b. Esed (ö. 218)
Mualla b. Esed el-Ammî, Ebu’l-Heysem el-Basrî.

2. Abdulvâhid (ö. 176)
Abdulvâhid b. Ziyâd el-Abdî, Ebu Bişr el-Basrî.

3. el-A`meş (ö. 148)
Süleyman b. Mihrân el-A`meş el-Esedî, el-Kâhilî, Ebu Muhammed el-Kûfî.

4. İbrahim (ö. 96)
İbrahim b. Yezîd b. Kays b. el-Esved b. Amr, Ebu İmrân el-Kûfî en-Nehaî.

5. el-Esved (ö. 75)
el-Esved b. Yezîd b. Kays en-Nehaî, Ebu Âmir veya Ebu Abdurrahman el-Kûfî.

6. Âişe (ö. 57)
Âişe bint Ebi Bekr es-Sıddîk.
بَاب إِذَا قَاصَّ أَوْ جَازَفَهُ فِي الدَّيْنِ تَمْرًا بِتَمْرٍ أَوْ غَيْرِهِ

Borcun Cinsiyle veya Başka Bir Cinsle Takas Ederek ya da Tahmini Olarak Ödenmesi

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُنْذِرِ حَدَّثَنَا أَنَسٌ عَنْ هِشَامٍ عَنْ وَهْبِ بْنِ كَيْسَانَ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّهُ أَخْبَرَهُ أَنَّ أَبَاهُ تُوُفِّيَ وَتَرَكَ عَلَيْهِ ثَلَاثِينَ وَسْقًا لِرَجُلٍ مِنْ الْيَهُودِ فَاسْتَنْظَرَهُ جَابِرٌ فَأَبَى أَنْ يُنْظِرَهُ فَكَلَّمَ جَابِرٌ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِيَشْفَعَ لَهُ إِلَيْهِ فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَكَلَّمَ الْيَهُودِيَّ لِيَأْخُذَ ثَمَرَ نَخْلِهِ بِالَّذِي لَهُ فَأَبَى فَدَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ النَّخْلَ فَمَشَى فِيهَا ثُمَّ قَالَ لِجَابِرٍ جُدَّ لَهُ فَأَوْفِ لَهُ الَّذِي لَهُ فَجَدَّهُ بَعْدَمَا رَجَعَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَوْفَاهُ ثَلَاثِينَ وَسْقًا وَفَضَلَتْ لَهُ سَبْعَةَ عَشَرَ وَسْقًا فَجَاءَ جَابِرٌ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِيُخْبِرَهُ بِالَّذِي كَانَ فَوَجَدَهُ يُصَلِّي الْعَصْرَ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَخْبَرَهُ بِالْفَضْلِ فَقَالَ أَخْبِرْ ذَلِكَ ابْنَ الْخَطَّابِ فَذَهَبَ جَابِرٌ إِلَى عُمَرَ فَأَخْبَرَهُ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ لَقَدْ عَلِمْتُ حِينَ مَشَى فِيهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَيُبَارَكَنَّ فِيهَا

Câbir b. Abdillah (r.a.) şöyle anlatmıştır: Babası Abdullah, Yahudi bir adama otuz vesk hurma borcu bırakarak vefat etmiş. Câbir bu borcu ödemek için mühlet istemiş, fakat Yahudi ona mühlet vermemiş. Bunun üzerine Câbir, yarımcı olması için Resûlullah’ın yanına gitmişti. Resûlullah geldi ve Yahudi’nin alacağı otuz veska bedel bir hurmalığın mahsûlünü al¬masını teklif etti. Yahudi bu teklîfi kabul etmedi. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.) hurmalığa girdi, etrafından dolaştı. Sonra Câbir’e: “Hurmayı kes ve Yahudi’nin hakkı olan alacağını ver!” buyurdu. Resûlullah geri döndükten sonra Câbir mahsûlü kesip topladı. Yahudi’ye otuz vesk borcunu ödedi. Mahsûlden onyedi vesk arttı. Câbir olup biteni haber vermek için Resûlullah’ın yanına geldi. Resûlullah ikindi namazını kılıyordu. Resûlul¬lah namazı bitirince, kalan fazla mahsûlü O’na söyle¬di. Resûlullah: “Sen bunu İbnu’l-Hattab’a anlat” buyurdu. Câbir, Ömer’e gidip anlattı. Ömer de Câbir’e: Ben esasen senin hurmalığında Resûlullah gezip dolaşınca mahsûlde bir bereket olacağını kesin olarak anlamıştım, dedi. (Buhârî, İstikrâd, 9, hadis: 2396)
Ravi Tanıtımı

1. İbrahim b. el-Münzir (ö. 236)
İbrahim b. el-Münzir b. Abdullah b. el-Münzir b. Muğire el-Kureşî el-Esedî el-Hizâmî, Ebu İshak el-Medenî. Dedesi Halid b. Hizâm, Hakîm b. Hizâm’ın kardeşidir.

2. Enes (ö. 200)
Enes b. İyâd b. Damra b. Abdurrahman, Ebu Damra el-Leysî el-Medenî.

3. Hişâm (ö. 145)
Hişâm b. Urve b. Zübeyr b. Avvâm el-Esedî el-Kureşî, Ebu’l-Munzir.

4. Vehb b. Keysân (ö. 127)
Vehb b. Keysân el-Kureşî, Ebu Nuaym el-Medenî.

5. Câbir b. Abdullah (ö. 73, 77)
Cabir b. Abdillah b. Amr b. Harâm b. Ka’b el-Ensârî es-Sülemî, Ebu Abdullah veya Ebu Abdurrahman ya da Ebu Muhammed.
بَاب مَنْ اسْتَعَاذَ مِنْ الدَّيْنِ

Borca Girmekten Allah’a Sığınmak

3 – حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنْ الزُّهْرِيِّ ح و حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنِي أَخِي عَنْ سُلَيْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عَتِيقٍ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ أَنَّ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَدْعُو فِي الصَّلَاةِ وَيَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ فَقَالَ لَهُ قَائِلٌ مَا أَكْثَرَ مَا تَسْتَعِيذُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مِنْ الْمَغْرَمِ قَالَ إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا غَرِمَ حَدَّثَ فَكَذَبَ وَوَعَدَ فَأَخْلَفَ

Âişe (r.anha) yeğeni Urve’ye şöyle haber vermiştir: Resûlullah (s.a.) namazda (sonrası) dua eder ve: “Allâhumme innî eûzu bike mine’l-me’semi ve’l-mağrami (Allahım, günahtan ve borçtan sana sığınırım)” diye dua ederdi. Bir zat: Ya Resûlallah! Ne kadar çok borçtan Allah’a sığındınız, dedi. Resûlullah şöyle buyurdu: “Kişi borçlandığı zaman konuşur, yalan söyler; söz verir, sözünden döner”. (Buhârî, İstikrâd, 1, hadis: 2385)
Ravi Tanıtımı

1. Ebu’l-Yemân (ö. 221, 222)
Ebu’l-Yemân el-Hakem b. Nâfi` el-Kudâî el-Hımsî el-Behrânî.

2. Şuayb (ö. 162, 163)
Şuayb b. Ebi Hamza Dînâr el-Kureşî el-Ümevî mevlahum, Ebu Bişr el-Hımsî.

3. ez-Zührî (tahvil) (ö. 124)
Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab el-Kureşî ez-Zührî Ebubekir el-Medenî.

4. İsmail (ö. 227)
İsmail b. Abdullah b. Ebi Üveys b. Mâlik b. Ebi Âmir el-Asbahî, Ebu Abdullah el-Medenî.

5. Kardeşim (ö. 202)
Abdulhamid b. Abdullah b. Ebi Üveys b. Mâlik b. Ebi Âmir el-Asbahî, Ebu Bekr el-Medenî.

6. Süleyman (ö. 177)
Süleyman b. Bilal et-Teymî el-Kureşî, Ebu Muhammed veya Ebu Eyyüb el-Medenî.

7. Muhammed b. Ebi Atîk (ö. ?)
Muhammed b. Abdullah b. Muhammed b. Abdurrahman b. Ebi Bekr es-Sıddık el-Kureşî et-Teymî.
(Tahvil bitti)

8. Urve (ö. 92, 95)
Urve b. Zübeyr b. Avvâm b. Huveylid, Ebu Abdullah el-Medenî, el-Esedî el-Kureşî.

9. Âişe (ö. 57)
Âişe bint Ebi Bekr es-Sıddîk.

(1167)