Hz. Peygamber’in (sas) Akrabaları ve Bu Akrabalık İlişkilerinin İslamî Devlete Etkisi

Siyer Mektebi’nin 23. ve son Dersinde Muhammed Emin Yıldırım Hocamız, ” Hz. Peygamber’in (sas) Akrabaları ve Bu Bağların İslamî Davete Etkisi ” serlevhası altında, Efendimiz’in (sas) Mekke Ekseninde Sosyal Yapının Avantajları ve Sosyal Yapının Dezavantajlarını anlattı. Bu konuda Efendimiz’in hayatından örnekler veren Hocamız, çok önemli ilkelere ve mesajlara dikkat çekti.

Mekke Ekseninde Sosyal Yapının Avantajları

1- Haram Ayların Varlığı
2- Göçebe Olmayan Bir Topluluk Olmaları
3- Geçim Kaynağının Sadece Ticaret Olması
4- Kendilerini Çok Özel İnsanlar Olarak Saymamaları

Sosyal Yapının Dezavantajları

1- Kölelik Meselesi
2- Kadınlar Meselesi
3- Yetimler Meselesi
4- Kız Çocuklarının Gömülme Meselesi

Hz. Peygamber’in (sas) Akrabaları Üzerinden Bir Değerlendirme

1- Efendimiz’in (sas) toplam 12 amcası, 6 halası vardı. Bunlardan babası Abdullah ile ana-baba bir kardeş olan amcaları Ebû Talib, Zübeyr ve Abdülkâbe’dir. Halalarından ise sadece Safiyye validemizin annesi başkadır. 5 halası, babası ile anne-baba bir kardeştirler.

2- Efendimiz (sas) 12 amcasından 3 tanesi ile görüşememiştir. Bunlar, Hâris, Abdülkâbe ve Kusem’dir. Amcalarından beşi ile görüşmüş, ama onlar Nübüvvetten önce vefat etmişlerdir. Nübüvvete yetişmeden vefat edenler Zübeyr, Gaydak, Mukavvim, Hacl ve Dırar’dır.

3- Nübüvvete yetişen amcaları ise dört tanedir: Ebû Leheb, Ebû Talib, Hamza ve Abbas’tır. Bunlardan ilk ikisi iman etmemiş, son ikisi ise iman etmiştir.

4- Efendimiz’in (sas) halalarına gelince, altı halasından üçünün Müslüman olduğu kesindir. Bunlar; Safiyye, Âtike ve Ervâ’dır. Üçünün ise Müslüman olduğu biraz ihtilaflıdır. Bunlar ise; Berre, Ümeyme ve Beyzâ’dır.

5- Efendimiz’in (sas) annesi Âmine’nin ana-baba bir kardeşi yoktur. Baba bir kardeşlerine gelince bir erkek, bir de kız kardeşi vardır. Dolayısı ile Efendimiz’in (sas) bir tane dayısı, bir tane de teyzesi vardır. Dayısı, Abdüyeğus b. Vehb, teyzesi, Fürey’a bint Vehb’dir. Dayısı Müslüman olmamış küfür üzere ölmüş, teyzesi ise Müslüman olmuştur.

6- Efendimiz’in 12 amcasından, üçünün çocukları olmamıştır. Bunlar Abdülkâbe, Gaydak ve Kusem’dir. Geriye kalan 9 amcasından ise tam 54 tane amcasının çocukları olmuştur. Bu 54 çocuktan 19’u kadın, 35’i erkektir. 54 amca çocuklarından, 12 tanesi hakkında herhangi bir bilgi yoktur. İhtimaldir ki, bunlar Nübüvvete yetişmeden vefat etmişlerdir. Geriye kalan 42 amca çocuğuna gelince, bunlardan ikisi hariç hepsi ilerleyen süreçlerde Müslüman olmuştur. Müslüman olmayan iki amca çocuğu ise, Ebû Talib’in oğlu Talib ile Ebû Leheb’in oğlu Uteybe’dir.

7- Efendimiz’in (sas) 6 halasının hepsinin çocukları olmuştur. Halasının çocuklarının toplamı 22’dir. Bu 22 çocuktan, 8’i kız, 14’ü erkektir. Hala çocuklarından 5 tanesi hakkında herhangi bir bilgi yoktur. İhtimaldir ki, bunlar da Nübüvvete yetişmeden vefat etmişlerdir. Geriye kalan 17 hala çocuğuna gelince, bunların biri hariç hepsi Müslüman olmuştur. Müslüman olmayan ise, önceleri iman edip, sonra Habeşistan’da dinden çıkan Hala Ümeyme’nin oğlu Ubeydullah/ Ubeydullah b. Cahş’tır.

8- Efendimiz (sas) halası Ümeyme’nin kızlarından olan Zeyneb validemiz ile evlenmiştir. Yakın çevresinden evlendiği tek hanım Zeyneb validemizdir. Amcası Ebu Talib’in kızı Ümmü Hani ile evlenmeyi düşünmüşse de nasip olmamıştır.

9- Efendimiz’in (sas) dayısı Abdüyeğus b. Vehb’in iki oğlu olmuş, bunlardan Esved Müslüman olmuş, Erkam’ın ise Müslüman olup- olmadığı net tespit edilememiştir. Ancak Erkam’ın çocukları Müslüman olmuştur. Abdullah ve Abdurrahman … Abdullah b. Erkam vahiy katibidir ve Efendimiz’in özel katiplerinden biridir. Hz. Osman döneminde Beytü’l-Mal’in mesulü kılınmış ve Efendimiz’den 4 hadis rivayet etmiştir.

10- Efendimiz’in (sas) tek teyzesi olan Fürey’a bint Vehb Müslüman olmuş, ancak onun çocuklarının varlığı ve Müslüman olup-olmadıkları tespit edilememiştir.

Akrabalar Üzerinden Alınması Gereken Mesajlar:

Birincisi: Hz. Peygamber (sas) akrabalarını çok sever, sevilmesini ister, onların her türlü haklarını muhafaza ederdi.

İkincisi: Hz. Peygamber (sas) gördüğü karşılıkları kendisini çok zorlasa da, akrabalarının hidayeti için çırpınır, onların iman etmesi için elinden geleni yapardı.

Üçüncüsü: Hz. Peygamber (sas) akrabalarından İslam davasına sahip
çıkmalarını bekler, onların diğer insanlardan daha fazla yardımcı olmalarını ister, bu konuda bazılarının tavırlarına karşı çok üzülürdü.

Dördüncüsü: Hz. Peygamber (sas) akrabalarına devletin nimetlerinden sınırsızca istifade etme imkanı vermez, makam ve görevleri onlarla paylaşmaz, bilakis onlara bedeller ödetirdi.

23 derslik yolculuktan alınması gereken mesajlar:

1. Siyer, çok ciddi bir müktesebata sahip olan bir ilim dalıdır.
2. Siyer, kesinlikle hikmet üzere okunması gereken bir birikimdir.
3. Siyer, Kur’an-Sünnet hakemliğinde ele alınması gereken bir hazinedir.
4. Siyer, Sünnet’in beyanı, Sünnet Kur’an’ın beyanı olan bir imkandır.
5. Siyer, sadece bir beşerin hayatı değil, bütün bir beşeriyetin hayatıdır.

(1704)