Hz. Peygamber’in (sas) Görevlerinden Talim
Hz. Peygamber’in (sas) Görevlerinden Talim
· “Sözlerin en güzeli Allah’ın kelamı, yolların en güzeli Hz. Muhammed’in yoludur.
· Talim; ilm kökünden gelir. Kur’an ilm köküne ait tam 750 kullanıma içerisinde yer vermektedir.
· İbn Faris: “Yedullu al’a eserin bi’ş-şeyyi yetemeyyezü bihi an ğayrihi”
· “İlim bir şeyi kendisi sayesinde, ondan olmayan başka bir şeyden ayıran belirti, iz, işaret, alemet ve eserdir.”
· Ragıb el-İsfehani: “Bir şeyi hakikati ile idrak etmektir!”
· “Ben sizlere ancak bir muallim olarak gönderildim!” (İbn Mace ve Darimi)
· “Allah beni zorlaştırıcı ve başkalarının hatalarını isteyici değil, bir muallim ve kolaylaştırıcı olarak gönderdi.” (Müslim)
· “ Nitekim kendi içinizden size ayetlerimizi okuyan, sizi kötülüklerden arındıran, size kitabı ve hikmeti talim edip bilmediklerinizi size öğreten bir Resul gönderdik.” (Bakara Sûresi, 151)
· “Andolsun ki içlerinden kendilerine Allah’ın ayetlerini okuyan, kendilerini temizleyen, kendilerine Kitap ve Hikmeti talim eden yani öğreten bir peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lütuf ta bulunmuştur. Halbuki, daha önce onlar apaçık bir sapıklık içinde idiler.” (Ali İmran Sûresi, 164)
· 1-Allah Resulü (sas) müminlere neyi talim etmiştir?
· 2- Bu talimi nasıl yapmıştır?
· “Ve yuallimukum ma lem tekunu ta’lemun/ Bilmediklerinizi size talim edecek, öğretecek!”
· 1- Vahiyden mahrum olan yüreklere vahyin mesajlarını taşıyarak Allah’ın muradını öğretmiştir.
· 2- Şekle ve sadece görünene takılıp da, işin iç yüzünü ve özünü ihmal edenlere Hikmeti öğretmiştir.
· Kur’ani bir kavram olan hikmet, Kur’an içerisinde 6’sı Bakara süresinde olmak üzere tam 20 yerde geçer.
· Hikmet nasıl anlaşılmalıdır?
· A- Efendimiz Kur’an’la Rabbimizin mesajlarının lafzi anlamlarını, hikmet ile ise maksadını talim ettirmiştir.
· B- Efendimiz, Kur’an ile Rabbimizin anlattıklarını, Hikmet ile ise anlatmak istediklerini talim ettirmiştir.
· C- Efendimiz, Kur’an ile Rabbimizin istediklerini, Hikmet ile ise istediklerinin nasıl olacağını, nasıl yaşanılacağını talim ettirmiştir.
· 3- Nasıl kulluk edileceğini bilmeyenlere bu işin yöntem ve usulünü hayatı ile göstererek öğretmiştir.
· 4- Neye, ne kadar, nereye kadar değer verilmesi gerektiğini öğretmiştir.
· 5- Kurulması ve devam ettirilmesi en zor olan dünya ve ahiret dengesinin nasıl olması gerektiğini öğretmiştir.
· Efendimiz (sas) talimini nasıl yapmıştır?
1-Tatbik
2- Tedric
3- Tadil
4- Tashih
5- Taltif
· 1- Tatbik
Allah Resulü (sas) öğretmek istediği şeyleri, yani talime konu olan meseleleri bizzat yaşarak hayatı ile göstererek yani tatbik ederek öğretmiştir.
· “Beni nasıl namaz kılarken görüyorsanız, siz de öyle kılın!”
· “Haccın menasikini nasıl yapılacağını beden alın!”
· 2- Tedric
· Tedricilik; Kur’an’ın Allah Resulüne öğrettiği çok önemli bir usuldür.
· “ Öğretmekte ve okuyup okutmakta olduğunuz kitap sayesinde rabbaniler olunuz.”
· İbn Abbas: “Rabbani alim, insanlara büyük ilimlerden önce, küçük ilimleri öğreten kimsedir.”
· Efendimiz’in hayatında üçlü bir sistem:
· Meseleleri basitten zora doğru anlatırdı. Önce basit olanları söyler, algılamaları açılınca yavaş yavaş zorlaştırırdı.
· Efendimiz ön bilgiden gayeye doğru yürürdü. Önce anlatmak istediği şeye bir zemin hazırlar, kısa bir şekilde ne anlatacağına dair bir ön bilgi verir, daha sonra asıl gayesini ikrar ederdi.
· Müşahhastan mücerrede doğru hareket ederdi.
· “Biz Efendimiz’in yanında yetişen bir grub gençtik. Çoğumuz O’nun yanında ergenliğe ulaştı. Biz O’ndan Kur’an’ı öğrenmeden önce imanı öğrendik. Önce imanı öğrendik daha sonra Kur’an’ı öğrendik de onun sayesinde imanımız arttı.”
· 3- Tadil
· Tadil; Düzeltme, denkleştirme, doğrultma, düzgünleştirme, aşırılıklardan arındırarak itidal üzere kılmaktır.
· Efendimiz (sas) ne hitabı ne muhatabı, nede kendisi olan hatibi zayi ederdi.
· Zeyd b. Sabit: “Bazen biz arkadaşlarımızla oturur, bir şeyler konuşurduk. Efendimiz’de bize katılır, bizimle aynı meseleleri konuşurdu.”
· 4- Tashih
· Tashih; yapılan yanlışı düzeltme, giderme, o yanlışın yerine doğrusunu koyma, doğrusunu göstermektir.
· 5- Taltif
· Taltif: Lütfetme, gönül alma, mükâfatlandırmadır.
(5410)