İzzet ve İstikamet Abidesi Bir Alim: İmam Ahmed b. Hanbel

Muhammed Emin Yıldırım Hocamız; Büyüklerin Ayak İzleri projesi kapsamında gerçekleştirilen “İmam Ahmed b. Hanbel” Kampı çerçevesinde Çağın Mus’abları ve Esmaları talebe kardeşlerimizle bir araya geldi. Böylece 10 gün sürecek olan İmam Ahmed b. Hanbel Kampımızın besmelesi, Hocamızın “İzzet ve İstikamet Abidesi Bir Alim: İmam Ahmed b. Hanbel” başlıklı dersi ile çekilmiş oldu.

Ders Notları

İslam Medeniyeti’ni diğer tüm medeniyet ve toplumlardan ayıran en temel özellik bu büyük medeniyetin iki temel esası kendine ilke olarak edinmesidir.

Bu iki temel esas: Tevhid ve Adalettir.

Tevhid, İnsanın sadece ve sadece Allah’a kul olması;
Adalet, insanın sadece ve sadece hakkaniyeti esas almasıdır.

Bu iki esas, bu medeniyetin merkeze nasıl insanı aldığını ortaya koyar.

İnsana, İslam kadar hiçbir şey değer vermez…
Ancak şu an Müslümanlar kadar insan harcayan da yoktur.

Tarih boyunca bu medeniyet, nice âlimler, arifler, abidler, akifler, adiller, komutanlar, şairler yetiştirmiştir.

İşte o yetiştirdiği dev isimlerden biridir İmam Ahmed b. Hanbel (ra)…

Âlimlerimizi tanımaya çalışırken şu hususlara dikkat etmemiz gerekir:

1. Putlaştırma yok, kıymete kanaat etme var.
2. Mübalağa yok, mutedil bir yaklaşım sergileme var.
3. Kendi dünyamızda anlamaya çalışmak yok, onların dünyasında hayatlarını ele almak var.
4. Âlimleri birbirleri ile yarıştırmak yok, her birinden istifade yollarını bulmak var.
5. Parçacı yaklaşım yok, bütüncül bir okumaya tabi kılarak faydalanmak var.

Dört Raşid Halife:

Hz. Ebu Bekir: Sadakat
Hz. Ömer: Adalet
Hz. Osman: Hayâ
Hz. Ali: İlim

Dört Büyük İmamımız:

İmam Mâlik: İlim ve celadeti
İmam Ebû Hanife: Mücadele ve şehadet
İmam Şâfîi: Hikmet ve hicret
İmam Ahmed b. Hanbel: İzzet ve istikamet

‘’Allah bu dini iki şahısla korumuştur; Ridde günü Ebu Bekir (ra) ile mihne günü Ahmed ibn Hanbel ile…’’ (Ali b. Medinî)

Yezid belası ve Kerbela sürecinin ortaya çıkardığı tavırları 6 başlıkta toplayabiliriz:

1. Asabiyet Tavrı  (Yezid ve Ümeyyeoğulları)
2. Ganimet Tavrı  (Şimr b. Zilcevşen)
3. Zillet Tavrı     (Kufe halkı)
4. Sükûnet Tavrı  (Sahabenin büyük kısmı Abdullah b. Ömer, Enes b. Malik, Zeyd b. Erkam)
5. Mücadele Tavrı (Abdullah b. Zübeyr)

İzzet Tavrı (Hz.Hüseyin)

Dört imamın, iki meseleye karşı takındıkları tavırlar:

1. Sultan veya halifenin gönderdiği hediyelere yaklaşımları
2. Sultan veya halifenin verdiği görevlere yaklaşımları

İmam Ahmed b. Hanbel 40 yaşına kadar hadis rivayet etmemiştir. Bunun iki sebebi vardır:

1. Hadis intikali; ruhen, hayaten olgun adam işidir.
2. Hadis aldığım hocalarım hayattaysa onlar hayattayken onlar saygısızlık olur diye onlardan aldığım hadisleri rivayet etmem.

İmam Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inin Özellikleri

1. El-Müsned, tam 28 yıllık bir çabanın ürünüdür. H. 200’den 228’e miladi 815’den 843’e…
2. El-Müsned, 700 ile 1000000 rivayet içerisinden seçilerek oluşturulmuş bir kitaptır.
3. El-Müsned, 904 sahabinin rivayetlerinden oluşmuş bir çalışmadır. 904 sahabinin 125’i hanım, 779’u erkek sahabidir.
4. El Müsned, Ahmed ibn Hanbel’in oğlu Abdullah ve en gözde talebesi olan Ebu Bekir Ahmed ibn Cafer rivayetiyle bize ulaşmış bir kitaptır.
5. El-Müsned, 30000 hadisten oluşan rivayetlerin verildiği en geniş çaplı hadis kitaplarından bir tanesidir.
6. El-Müsned, müellifi olan Ahmed ibn Hanbel tarafından hayatının sıkıntılarından dolayı son kez elden geçirilip temize geçirilme fırsatı bulamayan bir kitaptır.

Ahmak kimdir?

“Kendini öven adamdır.”

Tevekkül nedir?

“Allah ile irtibatı koparmamaktır.”

Kibir nedir?

“Akıl gibi bir nimetin kaybolmasıdır. Zira kibirli olan insanın akıl yok olur.”

Çok yoruldun diyenlere şöyle diyor:

“Bedenini yor çalıştır ki ruhunu hürriyete kavuşturasınız.”

Tembel adam ruhunu tutsak hale getirendir.

Ebû Dâvûd Sicistani şöyle demiştir:

“İki yüz meşhur âlimle karşılaştım. Ahmed bin Hanbel gibisini görmedim. O hiç bir hususta insanların daldığı dünya işlerine dalmazdı. Ancak ilimden bahis açılınca konuşurdu.”

Ebû Zür’â: “İlmin her dalında Ahmed bin Hanbel’in bir benzerini görmedim. Onun ilimde ulaştığı dereceye, başkası ulaşamamıştır.”

Menha bin Yahya da şöyle demiştir: “Ahmed bin Hanbel, her hayrı kendisinde toplamıştı. Çok âlim gördüm, fakat ilimde, vera’da ve zühdde, onun gibi üstün birine rastlamadım.”

Rebi’ bin Süleyman, imam-ı Şafii’nin şöyle buyurduğunu nakletmiştir:

“Ahmed bin Hanbel, sekiz şeyde imamdır; hadis ilminde, fıkıh ilminde, Kur’an ilminde, lügat ilminde, fakrda, zühdde, vera’da, tasavvufta ve sünnette.”

Yahya b. Main şöyle demiştir: “Ahmed bin Hanbel gibi bir zat daha görmedim. Elli sene onunla sohbet ettim. Kendinde bulunan üstünlüklerden hiç biriyle asla kendini methetmedi.”

Sözleri:

“Kulun kalbini ıslah etmesi için, iyilerle beraber olması kadar faydalı bir şey yoktur. Yine kulun fâsıklarla beraber olup, onların işlerine dikkat ve nazar etmesi kadar zararlı bir şey yoktur.”

“Sizde olmayan meziyetlerle sizi metheden kimsenin, sizde olmayan kötülüklerle de bir gün kötüleyeceğini unutmayınız.”

“İstediklerini vermediğiniz zaman kızan, kırılan veya küsen dost, gerçek dost değildir.”

(1015)