Sa’lebe Kıssası

Cumartesi Derslerinde bu hafta Muhammed Emin Yıldırım, “Sa’lebe Kıssası” başlığında, bu kıssasının sıhhati konusunu işledi. Özellikle Hadis müktesebatına yaklaşımımızın nasıl olması gerektiği konusunda çok önemli ilkeler ortaya koydu ve açıklamalar yaptı.

Dersten Cümleler

“İnsanların en hayırlıları benim asrımda yaşayanlardır. Sonra onlardan sonra gelenler (tâbiînler) sonra onları takip edenlerdir. (etbâu’t-tâbiîler).”

“Bu hayırlı asırlardan sonra, kendilerinden şahitlik istenmediği halde şahitlikte bulunan, ihanet eden ve kendilerine güven duyulmayan adakta/sözde bulundukları halde yerine getirmeyen bir nesil gelecektir. Bu neslin en bariz niteliği ise tembellikten dolayı şişmanlamalarıdır.”

1- Bu o gün için yaşayan tüm insanlık için mi geçerlidir, yoksa belli bir zümre mi kastedilmiştir?

2- En hayırlı nesil olmalarının tek sebebi Efendimiz’i görmeleri, yada O’nu göreni görmelerimidir yoksa başka sebeplerde mi vardır?

“Zikri biz indirdik, onu koruyacak olan da biziz!”
Peki, bunları ne ile korudu? Kim ile korudu?
Sahabe ile korunan Kur’an…

Senet tenkidi ve metin tenkidi…

Taberî, İbn Kâni‘Taberânî, Beyhakî ve Vâhidî gibi müelliflerin kitaplarında geçtiği üzere Sa’lebe Kıssası…
Yazık ey Sa‘lebe, şükrünü eda ettiğin az mal, şükrüne güç yetiremediğin çok maldan hayırlıdır.”

“Yazık ey Sa‘lebe, benim gibi olmak istemez misin? Zira şu dağların altın ve gümüş olarak benimle beraber yürümesini dileseydim mutlaka gerçekleşirdi.”
“Allahım Sa‘lebe’ye mal ver!”

Kıssasının kahramanı olan Sa’lebe b. Hatib kaynaklara göre kimdir?

1- Medinelidir, Ensar’dandır, Evs kabilesindendir ve Avf oğullarındandır.
2- Önceleri Mescide çok bağlı, mescit kuşu diye isimlendirilen biridir.
3- Bedir ehlindendir.
4- Uhud ehlindendir.
5- Mescid-i Dırar’ı kuranlardandır.
6- Tebuk Gazvesine katılanlardandır.
7- Devmetü’l-Cendel gazvesine katılanlardandır.
8- Medine’de bilinen münafıklardandır.

İslam ilim tarihimizde bu kıssaya üç tarz yaklaşım olmuştur. Bu yaklaşımlar şöyledir:

1- Kıssasının sahih olduğunu söyleyenler
2- Kıssasının sahih olduğunu söyleyenler; ancak Sa’lebe’nin Bedir ashabından değil, başka biri olduğunu iddia edenler
3- Kıssanın sahih olmadığını söyleyenler.

Nasıl dersler çıkarmalı?

1- Geçmişin ile şüphe üzerinden değil, merak üzerinden bir iletişim kur. Unutma, şüphe zihne düşen bir kurt, merak ilme ulaştıran bir hocadır.
2- Takip edeceğin yol, büyüklerin ayak izlerinin olmasına dikkat et. Unutma, bataklıkta ve mayınlı arazide yürümenin en doğru hali, önündeki izleri takip etmendir.
3- Her şeyi bilip, her mesele hakkında konuşmak gibi bir zorunluluğun yok. Unutma, bizden istenilen her konuya yorum yapmak değil, bildiklerimizle amel etmektir.
4- Üzerinde konuşacağın mesele hakkında ne kadar bedel ödediğine bir bak. Unutma, ödediğin bedelin oranı, seni hakikate taşıyacak en önemli vesiledir.
5- Haddini ve halini bilerek kulluk yolunda yürü. Unutma, haddini ve halini bilerek yürümen, akıbetinin hayra dönüşmesinin en mühim etkenidir.

Hz. Peygamber’in (sas) Kutlu Doğumunu Nasıl İhya Etmeli?

1- Evlatsan ebeveynine, ebeveynsen evlatlarına; hiç değilse bu gece rahmet olmaz mısın?
2- Beysen hanımına, hanımsan beyine; hiç değilse bu gece cennet olmaz mısın?
3- Borçluysan alacaklına, alacaklıysan borçluna; hiç değilse bu gece atıfet olmaz mısın?
4- Komşu isen komşularına, ev sahibi isen kiracılarına; hiç değilse bu gece selam olmaz mısın?
5- Zenginsen fakirlere, fakirsen miskinlere; hiç değilse bu gece uzanan bir el olmaz mısın?
6- Dul isen yetime, yetim isen öksüze; hiç değilse bu gece onlara tebessüm eden olmaz mısın?
7- Kırılmışsan kırana, kıran isen kırılmışa; hiç değilse bu gece ona doğru atılan bir adım olmaz mısın?
8- Seyirci isen rahleye, rahlenin başında isen özüne; hiç değilse bu gece yolculuk eden olmaz mısın?
9- Ağlayan isen sızlamaya, sızlayan isen parçalanmaya, hiç değilse bu gece bir buçuk milyarlık İslam ailesi için gözyaşı döken olmaz mısın?
10- Konuşan isen susmaya, susan isen tefekküre, hiç değilse bu gece O’na (sas) ümmet olmanın sorumluluğunun muhasebesini yapan olmaz mısın?

(2892)